BẾP LỬA

[Bỗng dưng một ngày, nhớ nội, nhớ ngoại]

      Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
      Một bếp lửa ấp iu nồm đượm
      Cháu thương bà biết mấy nắng mưa!

      Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
      Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi,
      Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy,
      Chỉ có khói hun nhèm mắt cháu
      Nghĩ lại bây giờ sống mũi còn cay!

      Tám năm ròng, cháu cùng bà nhóm lửa
      Tu hú kêu trên những cánh đồng xa.
      Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà?
      Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế,
      Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
      Mẹ cùng cha công tác bận không về,
      Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe,
      Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học,
      Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
      Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà,
      Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?

      Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
      Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
      Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
      Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh:
      “Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,
      Mày có viết thư chớ kể này kể nọ,
      Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!”

      Rồi sớm rồi chiều, lại bếp lửa bà nhen,
      Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn,
      Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng...

      Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
      Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
      Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
      Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm,
      Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi,
      Nhóm niềm xôi gạo mới, sẻ chung vui,
      Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ...
      Ôi kỳ lạ và thiêng liêng – bếp lửa!

      Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu,
      Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả,
      Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở:
      - Sớm mai này, bà nhóm bếp lên chưa?...

- Thơ Bằng Việt-